AGRI VE PSIKOLOJIK KONTROLU (Pain Control-Therapy)
AĞRI NEDİR?
Ağırı, 'sinirsel-psikolojik-fiziksel yapısı olan, kinestetik (bedensel hissetmek) odaklı sübjektif bir değerlendirme veya deneyimdir' diye tarııf edebiliriz. Yani, kişinin kendi başına kontrol altına alamadığı istenmiyen, sıkıntılı, stresli ve sübjektif bir tecrübe.
Bu yazımızda 'ağrı'ya vücudun a) bir alarm sistemi ve, b) psikosomatik (psikolojik-bedensel) bağlantısı perspektifinden bakacağız.
'AĞRI' VÜCUDUN BİR ALARM SİSTEMİ
Vücuda direk bir zarar geldiği zaman (düşmek veya bir yere çarparak bir tarafımızı incittiğimiz zaman, iç organlarda bir rahatsızlık, dengesizlik veya hastalık belirdiği zaman, vücut zararlı organizma-mikropların hücumuna uğradığı zaman (apendist, kulak ağrısı, karın ağrısı, çıban vb.) bizi, biran önce tedbir almamız için uyaran vücudun bir alarm sistemi veya mekanizması olarak tanımlayabiliriz.
PSİKOSOMATİK KÖKENLİ SÜBJEKTİF BİR ÖZDENEYİM
Kişinin geçmişten taşıdığı ve yaşamla gelen özdeneyimler ve şuğur altında yatığının farkında olmadığı; psikolojik, biyolojik ve sinirsel (neurological) öğrenmeler, çağırışımlar, bağlantılar, şartlanmalar, kararlar, değerler ve inançlar kişiye, hissetiği ağırının sıkıntısını, acısını ve stresini azaltmak için hepsinin ayrı bir potansiyel taşıdığının anlaşılması çok çok önemlidir. En kronik bir ağırının bile, olağanüstü panik, şok, yüksek gerilim, endişe, üzüntü ve hayatın varlığı tehdit altında kaldığı durumlarda kişinin ağırı üzerindeki odaklanmasının kesildiğinin ve tamamen bir süreç içinde unutulduğu gözlenmiştir.
Örnek:
- Cephede yaralanan bir askerin yaralandığına ancak çok sonradan farkına varması
- Kronik bir ağırının içinde olan bir annenin bebeğinin yaralandığını veya bir hayat tehlikesiyle karşı karşıya gördüğü zaman kendi ağrıyı nasıl tamamen unutuğunun
- Diş ağırısının bir diş doktorun tedavi odasına girerken unutulması
- Çok korkulu bir filim seyrederken 'başağırının' veya 'migrenin' tamamen unutulması
- Aynı şekilde, piyangoyu kazanmanın sarhoşluğu içinde olan bir kişinin kronik bel ağrısının farkına varmaması
- A-level imtihanlarıda dört dersten 4 A derecesini kazandğını öğrenen öğrenicinin depresyon hastalığını unutması vb. Yukardaki örnekler psikosomatik (psychosomatic) hastalıkların tipik örnekleri arasındadır.
PSİKOSOMATİK HASTALIKLARIN HİPNOZLA TEDAVİSİ
'Ağırı' çok kompleks bir yapıdan ibarettir. Yani, bir alarm sistemi görevi dışında; değişik türleri olan, duygusal, psikolojik ve bedensel (somatic) özellikler ihtiva eden çok boyutlu bir anotomisi vardır.
Çok boyutlu bir yapısı olan 'ağırının' diğer en büyük özellikleri arasında;
- geçmişten hatırlanan ağırı
- şu anda hissedilen ağırı ve
- gelecekte olması beklenilen ağırı, gibi üç bölümünün de varlığını muhafaza etmesidir
Yani, şu anda hissedilen bir ağırı, geçmişten taşınan deneyimi-hatırası, ve gelecekte tekrar olma ihtimali kişinin düşüncesinde aynı anda yaşanması, hissedilmesi ve canlandırılmasıdır. Ağırının hipnozla tedavisinin ana iki yöntemi vardır. 1. Direk hipnoz 2. Direk olmayan hipnoz.
Direk olmayan hipnoz kişinin kendi iç kaynak zenginliklerini kullanarak, bilinçaltı kanalıyla ve özel hazırlanmış telkinlerle, ağırının vücudun başka tarafına transfer edilmesi. hafiflemesi veya tamamen ortadan kalkması için uzman hipnoz-terapist aracıyla müdahalesi yapılır. Bilinçaltına direk hitap eden telkin-hipnoz metot-en başarılı olan uygulamadır.
Hypnotherapy tedavi yöntemi dışında, ağırı için kullanılan diğer müdahale metot ve yöntemler arasında; NLP, CBT, bireysel hipnoz ve rahatlama teknikleri (Diyafram Derin Nefes Teknik-DBT) başarılı sonuçlar getirenler arasındadır.
Not: 'Ağrı' dan şikayetçi olan kişinin ilk danışma durağı kendi GP' leri olmalıdır.
Uzman Pratisyen-Psikolog SEVKET GUL 27.07.1012